muzyka nordycka    Szwecja 

Jazz w Szwecji

Jak w większości krajów europejskich jazz pojawił się w Szwecji w latach dwudziestych XIX w. jako odmiana muzyki tanecznej. Z jazzem Szwedzi zapoznali się za pośrednictwem koncertujących w ich kraju orkiestr brytyjskich inspirujących się The Original Dixieland Jazz Band i innymi zespołami amerykańskimi. Ich sposób grania miał z kolei wielki wpływ na młodych szwedzkich muzyków. Od końca lat dwudziestych w szwedzkiej muzyce popularnej pojawiają się improwizowane solówki.

thore_ehrling
Thore Ehrling

Jednak prawdziwe zainteresowanie jazzem zaczęło się w latach trzydziestych. Przełomową datą był 25 października 1933 r., kiedy to w Sztokholmie miał miejsce pierwszy concert Louisa Armstronga. Występ Satchmo i jego orkiestry wzbudził taki entuzjazm, że zamiast przewidywanego jednego Armstrong dał w sumie sześć koncertów. Na widowni znalazło się wielu młodych muzyków, dla których gra i prezencja sceniczna słynnego amerykańskiego trębacza – tak różne od tego co do tej pory znali – stały się inspiracją. To właśnie oni – jak trębacze Gösta Törner - pierwszy wybijający się solista jazzowy w Szwecji, czy lider big-bandu Thore Ehrling tworzyli w latach trzydziestych i czterdziestych lokalną scenę jazzową.

Z pierwszego pokolenia szwedzkich muzyków jazzowych, aktywnych już w latach dwudziestych i trzydziestych wymienić należy trębacza Göstę "Chicken" Törnblada, basistę Thore Jederby'ego czy multiinstrumentalistę Charlesa Redlanda.

Zainteresowanie jazzem stało się powszechne wśród młodego pokolenia Szwedów. Odpowiadało to zauważalnej w owym czasie zmianie wpływów kulturalnych – do tej pory Szwecja szukała wzorów w Niemczech i Europie Wschodniej, teraz zaczęła spoglądać na zachód.

więcej...

Szwedzki rock


Bo Hansson

Progg (skrót od "progressiv musik") pojawił się w Szwecji pod koniec lat sześćdziesiątych, a czasy jego świetności przypadają na lata siedemdziesiąte. Przyłomem był zogranizowany w czerwcu 1970 r. festiwal Gärdet w Sztokholmie i wydana kompilacja z nagraniami zespołów Träd, Gräs oraz Stenar i Gudibrallan. Szwedzki termin "progg" niezupełnie odpowiada angielskiemu określeniu "prog rock". "Progg" jest znacznie szerszy - oznacza nie tyle odmianę muzyki rockowej ile anty-komercjalny, lewicujący ruch muzyczny. Niektóre grupy grały "rock progresywny" w przyjętym na świecie znaczeniu, inne wykonywały inne gatunki - można powiedzieć, że liczyło się "progresywne" podejście do uprawiania muzyki a utwory z reguły opatrzone były szwedzkimi tekstami. "Progg" związany był z innymi dziedzinami sztuki oraz stylem życia.

Nową muzykę wydawały anty-komercyjne, alternatywne wytwórnie płytowe Silence i MNW. W wielu miastach powstały fora muzyczne - miejsca, w których dawano koncerty bez udziału pośredników - w połowie lat 70-tych istniało 75 takich miejsc.

Wśród artystów na wymienienie zasługują wydający muzykę instrumentalną Bo Hansson, Kebnekajse, Blå Tåget, Hoola Bandoola Band, Nationalteatern, ewoluujący w stronę reagge Dag Vag.

"Progg" zaczął tracić popularność pod koniec lat siedemdziesiątych, kiedy to idee lewicowe ne były już tak powszechne u młodzieży, a muzycznie zaczęły dominować hard-rock, muzyka elektroniczna, później także punk. Trzeba jedak pamietać, że z ruchu tego wywodzi się wielu, aktywnych do dziś, popularnych artystów, jak Björn Afzelius, Mikael Wiehe, Totta Näslund i Peps Persson.

więcej...

Dansbandy

Zespoły taneczne, zwane dansbandami, to zjawisko bardzo charakterystyczne dla szwedzkiej sceny muzycznej. Nazwy "dansband" i "dansbandmusik" ukute zostały w latach siedemdziesiątych, kiedy to te kilkuosobowe zespoły wykształciły swój specjalny styl oddzielając się od głównego nurtu muzyki popowej.

Wcześniej wiele orkiestr jazzowych miało w swoim repertuarze popularną muzykę taneczną inspirowaną "schlager musik". Jednak w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych zainteresowanie jazzem zaczęło słabnąć, a młodzież zaczęła identyfikować się z muzyką popową i rockową. Zaczynające powstawać wtedy dansbandy wypełniły więc powstałą lukę na rynku muzycznym - zapotrzebowanie na nieskomplikowaną, nadającą się do tańca muzykę nie przestało bowiem istnieć. Wiele zespołów w późniejszych latach zaliczanych do dansbandów w latach sześćdziesiątych znanych było jako grupy popowe, jednak później drogi popu i "dansbandmusik" się rozeszły.


Vikingarna

Grana przez dansbandy muzyka inspirowana jest głównie przez "schlager musik", a także tradycyjny rock'n'roll lat pięćdziesiątych, hillybilly, country, pop lat sześćdziesiątych, niekiedy także swing.

Wiele dansbandów nosi nazwę utworzoną od nazwiska ich lidera, czasem z dodatkiem "Orkester" - np. Lotta & Anders Engbergs Orkester; litera "s" jest często zmieniana jest na "z": np. Lasse-Stefanz, Larz-Kristerz.

Choć styl ten ukształtował się w Szwecji ma również wielu zwolenników w Norwegii (najpopularniejsze norweskie dansbandy to Ole-Ivars i Contrazt), w Danii (Kandis) i w Finlandii (Tommys).

Znakomitą większość odbiorców tego rodzaju muzyki stanowią ludzie w wieku średnim i starszym. "Dansbandy" są to rzeczywiście zespoły taneczne, grające na żywo dla publiczności bardziej zainteresowanej tańcem niż oglądaniem grającego na scenie zespołu. Dansbandy są praktycznie cały czas w trasie - zdarza się im występować i kilkaset razy w ciągu roku: w lecie na świeżym powietrzu, w zimie w salach.

Oczywiście, mimo że dansbandy specjalizują się w występach "na żywo", także nagywają i wydają płyty. Teksty ich piosenek najczęściej mówią o miłości, niekiedy o tańcu a także o ojczystym kraju - jego historii i przyrodzie. Do najbardziej znanych twórców piosenek wykonywanych przez dansbandy należą Lasse Holm, Gert Lengstrand i Torgny Söderberg.

więcej...

alfabet artystów

 

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

Å

Ä

Ö